Hürriyet Gazetesi’nden Gamze Bal’ın haberinde yer alan bilgilere nazaran; Eylül ayından itibaren piyasada uydurma 50 ve 100 dolar paniğinin olduğu belirtildi.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) bankalara ihtar yazısı geçince bankaların da teyakkuza geçtiği belirtildi. TBB’nin bilgilendirme yazısından sonra kendi çalışanına ilettiği notta, sahte 50 dolarlık banknotlar ile dolandırıcılık hareketinde bulunulduğunun altı çizildi.
50 DOLARLIK BANKNOTLARA DİKKAT
Söz konusu yazıda “Bir bankanın kimi şubelerinde dolandırıcılık olayı yaşandığı bilgisi alınmıştır. İlgili uydurma banknotlar para sayma makinelerinden geçebilmekte olup, bankamızda halihazırda kullanılmakta olan para sayma makinelerinin bu kapsamda güncelleme çalışmaları devam etmektedir. Şubelerimizde fiziki 50 dolarlık banknot süreçlerinde daha dikkatli olunması ve gerekli önlemlerin alınması konuları değer arz etmektedir” tabirleri kullanıldı.
HEM PARA SAYMA MAKİNESİNDEN HEM DE MOR IŞIKTAN GEÇTİ
Özel bir bankada da dolandırıcılık olayının son anda önlendiği ve içinde 50 dolarlık banknotun da bulunduğu dövizin hem para sayma makinesinden hem mor ışıktan geçtiği; lakin bir banka çalışanın uzmanlığı sayesinde fark edildiği söz edildi.
“AŞAĞI ÜST 1-1.5 AYDIR UYDURMA DOLARLAR VAR”
Yetkili Müesseseler Derneği Başkanı Mustafa Ünver, “Ortadoğu, Asya ve Balkan merkezli basılan geçersiz dolarlar İstanbul Kapalıçarşı üzerinden piyasaya sürülmeye çalışılıyor. Anadolu’da da vardır kesinlikle ancak yüklü olarak Kapalıçarşı’da. Bu durum aşağı üst 1-1.5 aydır var. Lakin piyasa yeni duymaya başladı” tabirleriyle uyardı.
100 DOLARLIK BANKNOTLARDA DA TEHLİKEDE
Ünver, 3-4 sene evvel de tıpkı durumun 200’lük ve 500’lük euro banknotlarında yaşandığını anımsattı ve “Kapalıçarşı’da 1 milyon 700 bin civarında uydurma euro piyasaya sürülmüş, bu yavaş yavaş Anadolu’ya yayılmıştı” tabirlerini kullandı.
Ünver’in verdiği bilgilerde yer alan bilgilere nazaran, sırf 50 dolarlık banknotlarda değil, 100 dolarlık banknotlarda da sahtecilik yaşandığı belirtildi.
100 dolarlık düzmece banknotlara Ankara’da da rastlandığını söyleyen Ünver, “Ancak bu sorun çoğunlukla 50 dolarlık banknotlarda mevcut. Zira paranın fiyatı arttıkça denetim edilebilirliği de artıyor. 50 dolar çok irdelenmiyor” dedi.
SAHTE DOLAR NASIL ANLAŞILIR?
Konunun uzmanı olmayan sıradan bir vatandaşın anlamasının mümkün olmadığı belirtilirken dikkat edilmesi gereken noktalar şu halde sıralandı:
1- KAĞIDININ HAM HUSUSU PAMUK
Doların kâğıt hamurunun yüzde 75’inin pamuk, yüzde 25’si ketenden oluştuğu söz edildi. Pamuk fiyatlarındaki artışın doların üretim maliyetini de etkilediği belirtildi.
Tüm ABD dolarları ultraviyole ışığı emen pamuk-keten asıllı kağıda basıldığı ve içinde kırmızı ve mavi kılcal lifler yer aldığı belirtildi. Bunun da emniyet şeridi ve UV ışık altında parlama gösterdiği belirtildi. Merkez Bankası’nın internet sitesinde yer alan bilgiye nazaran, özgün TL banknot kâğıdının da yüzde 100 pamuk elyafından üretildiği aktarıldı.
2- MİKRO YAZI
50 doların ön yüzünde bulunan portrenin etrafındaki üç sıradan oluşan çerçeve çizgilerin son sırasında ‘The United States Of America’ ibaresinin mikro olarak yazıldığı belirtildi. 2004 baskısında ise banknotun ön yüzünde bulunan ABD Merkez Bankası mührünün sağında ve sol üstündeki iki adet yıldızda, tekrarlanarak yazılı “USA 50”, “USA FIFTY” ibareleri yer aldığı kaydedildi. Ayrıyeten portedeki şahsın gömleğinin sol yakası üzerinde ‘The United States of America’ ibareleri mikro formda yazıldığı ayrıntısına dikkat çekildi.
3- RENK DEĞİŞTİREN MÜREKKEP
50 dolarlık banknotların ön yüzünde bulunan “50” sayısına dik bakıldığında yeşil, açılı bakıldığında siyah renkte manzara verdiği belirtildi. 2004’teki baskıda ise “50” sayısı banknot üste ve aşağıya yanlışsız eğildiğinde bakır renginden yeşile dönüştüğü duyuruldu.
4- EMNİYET ŞERİDİ
Doların gerçek olduğunu anlamak için en garantili metodun, paranın ipi içerisindeki yazıyı denetim etmek olduğu söylendi. Doları ışığa tutup, güvenlik şeridine bakıp; bu şeritte USA ve banknot meblağı yazıyor mu bakılmalı. 100 dolarlık bir banknotta USA HUNDRED yazısını paranın iki tarafında da görmek gerektiği belirtildi.
5- KOKUSU AĞIR
Uzmanlar düzmece doların kokusundan ayırt edilebildiğini söyledi. Düzmece ya da gerçek olsun, her yeni basılan paranın kokusunun ağır olduğu; lakin bu kimyasal kokusundan yola çıkılarak yeni basımın gerçek mi uydurma mi olduğundan şüphelenebileceği belirtildi.